O naszej parafii

Historia jedynego polskiego Kościoła katolickiego w Oregonie

Entrance to St. Stanislaus Church

Początek XX wieku

Kamień węgielny pod budowę nowego kościoła pod wezwaniem św. Stanisława, Biskupa i Męczennika został położony 4 lipca 1907 r.

Nowa parafia została powołana dla posługi duszpasterskiej polskich i innych słowiańskich grup imigrantów w okręgu Portland. Dotychczas oni brali udział w nabożeństwach w innych parafiach w tym regionie.

Ten kościół stał się pierwszym i jedynym kościołem polskim w stanie Oregon.

Polska Wspólnota (“Polonia”) w swych początkach sięga przynajmniej roku 1892, kiedy to została założona pierwsza organizacja, “Związek Narodowy Polski”.

Teren pod kościół został wybrany w dzielnicy “Overlook”, w pobliżu i miejsc pracy pierwszych emigrantów na kolei, w portach i magazynów w dzielnicy Albina.

Pierwszy duszpasterz i założyciel, ks. Karol Sieroczyński, razem z komitetem założycielskim przemierzał mile pomiędzy polskimi farmami by zebrać fundusze na budowę kościoła.

W ciągu półtora roku budowa kościoła została sfinalizowana i 6-ego grudnia 1908 roku Arcybiskup Aleksander Christie, uroczyście konsekrował kościół.

Side altar in St. Stanislaus Church

Społeczność rośnie

Ks. Sieroczyński służył parafii przez kilka lat. Jego następcą został ks. Florian Matuszewski, który był duszpasterzem przez 20 lat.

W tym czasie została przebudowana plebania, dobudowano zakrystię i przebudowane zostały frontowe schody przed kościołem.

Po śmierci ks. Matuszewskiego w roku 1932, czasowo duszpasterzem zamianowany został ks. V. L. Moffenbeier do momentu znalezienia polskiego duszpasterza. W 1935 duszpasterzem kościoła pod wezwaniem św. Stanisława został polski kapłan ks. Stanisław Śmigiel i służył aż do roku 1957.

Społeczność polska w Portland nie była duża, ale na początku lat pięćdziesiątych znacznie się rozrosła.

Na początku lat 50-tych populacja polskich parafian została wzmocniona przez przybycie osób z Europy w wyniku II Wojny Światowej. Wielu z nich było uchodźcami, którzy przeżyli wojnę.

Jednakże pierwsi imigranci zaczęli wymierać (z przed I Wojny Światowej) i wiele młodych rodzin przeniosło się z sąsiedztwa kościoła do innych części miasta i przedmieść.

Niektórzy z nich mieszkających w pobliżu Kościoła przenieśli się z powodu budowy międzystanowej autostrady nr 5 na początku lat 60, ponieważ ich domy zostały zniszczone.

Altar at St. Stanislaus Church

Czas zmian

W roku 1957, chorwaccy ojcowie franciszkanie obsługiwali parafię: O. Milan Mikulich O.F.M. i O. Józef Mikulich O.F.M. Za czasów duszpasterzowania ojca Milana pogłębiono podziemie kościoła i utworzono tam salę i kuchnię.

W czasie duszpasterzowania Ks. Józefa zaczęto odprawiać Msze po chorwacku. Polski chór śpiewał w każdą pierwszą niedzielę. Po jubileuszu 60-lecia jego kapłaństwa, on przeszedł na emeryturę.

W tym czasie, w latach 80. jedynie 30 rodzin należało do parafii i przyszłość kościoła była niepewna.

Wraz z wyborem papieża Jana Pawła II w 1979 roku Polacy w Polsce i za granicą byli ożywieni. Papież poparł starania o sprowadzenie polskiego proboszcza do parafii.

Profesor Adam Lis zainicjował rozmowy z Archidiecezją i z Towarzystwem Chrystusowym o ustanowienie polskiego kapłana w parafii św. Stanisława. Skontaktowano się z Prowincjałem Towarzystwa Chrystusowego (ks. Władysław Gowin S.Ch.) i przybył on wraz z księdzem biskupem Stefanem Wesołym, delegatem Prymasa Polski w Rzymie, by spotkać się z przedstawicielami kurii Archidiecezji.

Ks. bp Wesoły został przysłany przez papieża Jana Pawła II w odpowiedzi na wysłany do niego list z prośbą o pomoc. 

Statue of Pope John Paul II inside St. Stanislaus Church

Renesans parafii

Pragnienie polskiego księdza dla parafian wzmocniło się w latach 80. W tym czasie nowa fala emigrantów została zmuszona do opuszczenia ojczyzny z powodu stanu wojennego w Polsce w 1981. Wielu z tych uchodźców było związanych z ruchem Solidarności.

Te okoliczności doprowadziły do ustanowienia po 25 latach pierwszego polskiego kapłana, ks. Stanisława Herbę, od tego momentu zaczął się okres odnowy parafii. Organizowano polskie obiady, by zdobyć fundusze na pokrycie kosztów prowadzenia i rozwoju parafii.

Po 1988 roku, następcą Ks. Herby został ks. Stanisław Parol, a potem następnie ks. Stanisław Drzał. Każdy z duszpasterzy na swój sposób przyczynił się do udoskonalenia kościoła i życia parafii.

W 1993 roku kościół został uznany przez miasto Portland jako historyczny zabytek. W tym samym roku ks. Rychard Philiposki, S.Ch. został ustanowiony 10-tym proboszczem.

Parafia rozwijała się przez zwiększenie frekwencji zarówno na polskich jak i angielskich Mszach św.

W 1994 roku odbył się pierwszy Festiwal Polski we współpracy z Towarzystwem Biblioteki Polskiej (Polish Library Building Association). Festiwal uświadomił tysiącom ludzi istnienie parafii św. Stanisława i Polskiej wspólnoty w Portland. W 1997 roku wydany został album z okazji 90-lecia parafii.

Nasze kolejne rozdziały

Kolejnym proboszczem parafii był ks. Henryk Kociołek. On kontynuował prace rozpoczęte przez ks. Philiposkiego i liczba parafian stale wzrastała.

Nowym proboszczem parafii został ks. Tadeusz Rusnak. W 2007 roku kościół został odmalowany, i wnętrze odnowione na stulecie parafii.

Msza jubileuszowa odbyła się 4-ego listopada. Głównym celebransem był Arcybiskup Wlazny. Po mszy odbył się uroczysty bankiet w hotelu Red Lion.

Jan Paweł II zmarł w 2005 roku. W naszym kościele odprawiono nabożeństwo żałobne ku świętej pamięci Papieża, które zgromadziło wiele ludzi.

W sierpniu 2010 roku nowym proboszczem parafii został mianowany ks. Piotr Dzikowski, S.CH. W tym czasie odnowiono prezbiterium kościoła. Odnowione zostały ołtarze, nowa ambona, figura św. Jana Pawła II (wyrzeźbiona przez Bruno Drozdka) i położona została nowa podłoga.

Dwoje artystów, Tomasz Misztal i Sarah Crowe, namalowali 14 stacji Drogi Krzyżowej. Crowe namalowała także obraz Jezusa Miłosiernego. Misztal namalował obrazy Siostry Faustyny, ks. Jerzego Popiełuszki, kardynała Stefana Wyszyńskiego i ks. Michała Sopockiego. Zakupione zostały nowe organy kościelne w 2021.

Dziś św. Stanisław nadal służy swojej misji jako jedyna polska parafia w Oregonie.

Nasi księża

Historia chronologiczna od XX wieku

1907 – 1912: Ks. K.A. Sieroczynski

1912 – 1932: Ks. Florian Matuszewski

1932 – 1933: Ojcowie Dominikanie posługiwali w polskiej parafii.

1933 – 1935: Ks. Valentine L. Moffenbeler

1935 – 1957: Ks. Stanley Smigiel 

1957 – 1962: Ks. Milian Mikulich

1962 – 1982: Ks. Joseph Mikulich

1982 – 1988: Ks. Stanislaw Herba

1988 – 1989: Ks. Stanislaw Parol

1989 – 1993: Ks. Stanislaw Drzal

1993 – 1998: Ks. Richard Philiposki 

1998 – 1999: Ks. Adam Barcz

1999 – 2004: Ks. Henryk Kociolek

2004 – 2010: Ks. Tadeusz Rusnak

2010 – aktualnie: Ks. Piotr Dzikowski 

Więcej informacji

Front facade of St. Stanislaus Church
Wide angle of St. Stanislaus Church interior
Outside of St. Stanislaus from N. Interstate Ave.